İnfertilite tanı ve tedavi aşamasında bireylere verilecek hemşirelik bakım sürecinin uygulaması aşamasında ihtiyaç duyulan temel bilgiyi sağlar. İnfertilitenin nedenleri, tanı ve tedavi yöntemleri, bu süreçlerde çiftlerin yaşadıkları fiziksel ve psikososyal sorunları ve önlemeye yönelik hemşirelik girişimlerini içerir.
Diğer Faktörler
Loading...
Del curso dictado por Koç University
İnfertilite Hemşireliği (Infertility Nursing)
5 calificaciones
De la lección
Fertilite ve İnfertilite Kavramları
Fertiliteyi etkileyen faktörler; infertilitenin tanımı, dünyada ve Türkiye’de görülme sıklığı, infertilite gelişimini etkileyen faktörler, infertilite neden toplumsal bir sağlık sorunudur?
Conoce a los instructores
Aygül AkyüzProfessor
Koç University School of Nursing
[BOŞ SES] Merhaba arkadaşlar,
fertiliteyi etkileyen faktörlerden yaşın, özellikle de kadın yaşının
önemini önceki videomuzda gördük.
Şimdi yaş kadar önemli olmamakla birlikte yine fertilite üzerine
etki eden diğer faktörleri konuşacağız.
Bunlardan bir tanesi, kadının vücut ağırlığı.
Vücut ağırlığı, kadında hem aşırı yani yüksek kilo hem de düşük
kilo anlamında fertiletiyi etkileyen bir faktör olarak karşımıza
çıkmakta ama özellikle aşırı kilo, bozulmuş aşırı kilo,
bozulmuş ovaryan fonksiyonlarla ilişkili olarak gösterilmektedir.
Eğer kadının beden kitle endeksi 18'in
altında ise ya da vücut yağ oranı yüzde 10'un altında
ise o zaman yine ovulasyon bozuklukları ile karşı karşıya kalabiliyor.
Yani aşırı kilonun da fertiletiyi olumsuz etkileyen bir faktör
olduğunu söylemek mümkün.
Peki kilo?
Artmış vücut ağırlığı yani yağ oranının fazla olması
ovulatuar fonksiyonları etkileyerek anovulasyona sebep olabiliyor.
Obezite sadece anovulasyon nedeniyle gebeliğin oluşumunu etkileyen
olumsuz bir faktör değil, aynı zamanda gebelik ve doğum komplikasyonlarına
yol açarak da canlı doğum oranlarını olumsuz etkileyebiliyor.
Baktığımız zaman, obezite kadında insülin direncinin artmasını ve buna bağlı olarak
yüksek bazal insülin seviyesine sebep olan bir faktör olarak karşımıza çıkıyor.
Bunun sonucunda da, polikistik over sendromu dediğimiz tablonun
oluşması ya da o tabloda karşılaştığımız en tipik üç belirti,
insülin direnci, hiperandrojenizm ve anovulasyonu görmekteyiz.
Polikistik over sendromunun hangi mekanizmayla fertileyi
etkilediğini ilerleyen derslerimizde konuşacağız.
Obez kadınlarda dediğim gibi sadece fertiletinin oluşmasının
engellenmesi değil, aynı zamanda abortus ve fertilite tedavilerinin başarısızlığını
azaltması nedeniyle de fertileyi olumsuz etkilediğini söyleyebiliriz.
Evet, bir diğer fertiletiyi etkileyen faktörümüz sigara.
Sigara aslında sadece üreme sağlığı değil,
hem kadın hem erkek açısından ciddi bir sağlık riski yaratan bir faktör
ama ama şunu söyleyebiliriz; sigara reprodaktif toksin olarak görülüyor.
Ne oluyor?
fertiletiyi azaltıyor,
gebe kalma şansını yarı yarıya azaltıyor ve ovaryan fonsiyonları bozuyor.
Zaten bunları yaptığı için de fertiletiyi azaltmış oluyor.
Yine spontan abortus riskini arttırıyor.
Gebelik oluştuğu takdirde de, plesenta previa gibi gebelikte kanama,
erken membran rüptürü gibi riskleri de arttırarak yine canlı doğum oranlarını
olumsuz yönde etkileyen sonuçlar ortaya çıkabiliyor sigaraya bağlı olarak.
Sigaranın metabolik ürünlerinin, overler üzerine direk olarak toksik etkileri
olduğu gösterilmiş ve bunun sonucu olarak da, sigara içen kadınlarda içmeyenlere
oranla menopuzun beş yıl öne geldiği ve dolayısıyla da menopoza bağlı ortaya çıkan
sağlık risklerinin görülme riskinin daha da yükseldiğini söylememiz mümkün.
Erkeklere ne yapıyor sigara?
erkeklere de olumsuz etkileri var ve dolayısıyla,
fertiletiyi iki taraftan etkileyen bir faktör.
Seminal mayinin konsantrasyonunu olumsuz etkiliyor,
spermlerin motilitesini olumsuz etkiliyor ki, spermlerin motilitesi
gebeliğin oluşumu için elzem bir faktör olarak karşımıza çıkıyor.
Yine aynı şekilde normal morfolojiye sahip sperm oranını bozuyor.
Normal morfoloji oranı düştükçe seminal mayideki spermlerin sayısında,
o zaman infertilite riski de o kadar artmış oluyor.
Bu nedenle, bizler, çalıştığımız alanda hem kadınlara
hem erkeklere, sigara kullandıkları takdirde, eğer bir gebelik
düşünüyorlarsa sigarayı bırakmalarını çok rahatlıkla söyleyebiliriz.
Bunu söylemek için araştırma sonuçlarının kanıtlarırı yeterince güçlü.
Özellike kadınların infertilite tedavileri sırasında
sigara içmemeleri önem arz ediyor.
Erkeklere sigaranın etkilerini konuşurken,
şunu da belirtmekte fayda var; sigaranın tek başına
etkisiyle birlikte yani etkisi varken, bu,
alkol tüketimiyle birlikte olduğu takdirde,
sperm morfolojisi biraz daha fazla olumsuz etkilenebiliyor.
Peki alkol ne yapıyor?
alkolün gebelikte olumsuz etkisi olduğunu biliyoruz.
Fertilite üzerine tam olarak etkisi henüz tam açıklanamamış
ama gebelik üzerindeki etkisinde de
doz önemli, tüketilen doz önemli.
Eğer yüksek dozlarda tüketilirse, gebelik şansını azalttığı bildirilmiştir.
Gebelik sırasında, eğer yüksek dozlarda ve sürekli olarak kullanılıyorsa,
Fetal Alkol Sendromu ile sonuçlandığını biliyoruz.
Önemli bir teratojen olarak karşımıza çıkıyor.
Yine embriyotoksik bir ajan olarak biliyoruz alkolü.
Spontan abortus riskini arttırıyor ve abortus alkol alım
derecesiyle ilişkili olarak da gebelik ihtimalini azalttığını belirtmiştik.
Bu nedenle, eğer kadın gebelik istiyorsa,
diyetindeki alkol tüketimini yeniden gözden geçirmesini tavsiye edebiliriz.
Yalnız doz ilişkili olduğunu unutmamamız gerekiyor.
Kafeinin de fertiletiyi azalttığı bazı çalışmalarda gösterilmiş
çünkü kafein uterusa giden kan akımını olumsuz etkileyebiliyor.
Bunda da tüketilme dozu son derece önemli.
O nedenle, günde üç kupa kahveden daha fazla içilmemesi
öneriliyor çünkü bunun üzerindeki tüketimin spontan abortus
riskini arttırdığı araştırmalarla gösterilmiş durumda.
Yaşadığımız çevre, çevrenin içinde bulunan
maddelerin de, çevrede bulunan bazı maddelerin de, hem kadının hem
erkeğin fertiletesi üzerinde olumsuz etkilerinin olduğunu bilmekteyiz.
En önemli maddelerin başında, kurşun, civa ve organik solventler geliyor.
Bunlar fertiletiyi azaltan nedenler çünkü spontan abortus riskini arttırıyorlar.
Fetal malformasyona ve gelişimsel anomalilere neden oluyorlar.
Bunun sonucunda da, gebelik oluşsa dahi, sonucunun sağlıklı olmaması
nedeniyle üreme sağlığı olumsuz etkilenmiş olabiliyor.
Bu çevresel riskler, erkekte de spermatogenezisi olumsuz
etkileyebiliyor çünkü spermatogenezis dinamik bir süreç ve bu dinamik
sürecin herhangi bir aşamasında çevresel risklere maruz kalma,
sperm üretimini, spermin yapısını, sayısını olumsuz etkileyebiliyor.
Çeşitli kimyasalların fertiliteyi etkilediği
çalışmalarla gösterilmiş durumda.
Explora nuestro catálogo
Inscríbete de manera gratuita y obtén recomendaciones personalizadas, actualizaciones y ofertas.
Coursera brinda acceso universal a la mejor educación del mundo, al asociarse con las mejores universidades y organizaciones, para ofrecer cursos en línea.
© 2019 Coursera Inc. Todos los derechos reservados.
